Είναι αναπόφευκτο ο χώρος του θεάματος να επηρεαστεί από την αληθινή ζωή, πολλές φορές όμως με τρόπο διαστρεβλωμένο. Ένα καλό παράδειγμα είναι το ζήτημα της ψυχικής υγείας. Δυστυχώς, οι παλιότερες αλλά και πολλές από τις πιο πρόσφατες ταινίες ή σειρές απεικονίζουν την ψυχική διαταραχή ως κάτι επικίνδυνο και ακραίο και -ακόμα χειρότερα- γελοίο. Μπορεί μάλιστα να χρησιμοποιούν τις λέξεις “τρελός” και άλλες παρόμοιες άκριτα και χωρίς περαιτέρω ψάξιμο.
Θα παρουσίαζε κανείς με τέτοιον τρόπο κάποιον που πάσχει από σωματική ασθένεια; Θα μεγαλοποιούσε ή ακόμα χειρότερα θα σατίριζε την κατάστασή του; Προφανώς και όχι, γιατί τότε θα είχαμε θύελλα αντιδράσεων που θα κατονόμαζαν αυτή την ενέργεια ως κάτι απαράδεκτο. Γιατί όμως δε βλέπουμε την ίδια αντίδραση και σε ψυχικές διαταραχές; Διότι πολύ απλά, ακόμα κι όταν κλείνουν οι κάμερες, το στίγμα όσον αφορά τη διαταραχή της ψυχικής υγείας καλά κρατεί.
Ευτυχώς, η εποχή μας προχωράει και όσο αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων που ενημερώνεται και εκπαιδεύεται σωστά για αυτό το ζήτημα, τόσο αυξάνεται και η μεταφορά αυτής της γνώσης στην οθόνη. Άλλωστε, από πάντα η τέχνη ήταν μια μορφή για να εκφράσουμε όσα υπάρχουν στο κεφάλι μας. Βιβλία, πίνακες, φωτογραφίες και πλέον ταινίες και σειρές, η εξέλιξη της τεχνολογίας μάς προσφέρει όλο και περισσότερα μέσα για να το πετύχουμε. Η τέχνη είναι για όλους, άλλωστε. Όσο είναι δυνατόν να μεταδώσεις λανθασμένα και συνεπώς βλαβερά μηνύματα, άλλο τόσο είναι δυνατόν με σωστό χειρισμό να μιλήσεις για κάτι με τον καλύτερο τρόπο.
Υπάρχουν κάποιες σειρές που έχουν κάνει πολύ καλή δουλειά στην απεικόνιση της ψυχικής υγείας, και πολλές από αυτές δεν είναι καν δραματικές ούτε απαραίτητα σε ψυχοπλακώνουν. Με τρόπο που μας ψυχαγωγεί και ταυτόχρονα μας περνάει μηνύματα χωρίς να το καταλαβαίνουμε, το θέμα της ψυχικής υγείας προσεγγίζεται με προσοχή και σίγουρα με βάση τις απαραίτητες γνώσεις.
Η σειρά “This is Us” μιλάει για τις ζωές των μελών μιας οικογένειας και πώς συνδέονται μεταξύ τους, ενώ έχει λάβει επανειλημμένα πολύ καλές κριτικές για το πώς απεικονίζει τα θέματα των εξαρτήσεων, των διαταραχών άγχους και των κρίσεων πανικού, το πώς ψάχνουν βοήθεια οι πάσχοντες αλλά και το πώς αντιμετωπίζουν αυτή που τους δίνεται. Η σειρά επίσης αποτυπώνει πολύ καλά τους χαρακτήρες και τους δεσμούς μεταξύ τους.
Μια άλλη πολύ αξιόλογη σειρά, αυτή τη φορά για τη διπολική διαταραχή, είναι το “Shameless”. Σε αυτή βλέπουμε έναν πατέρα έξι παιδιών, τόσο σε κωμικές, όσο και σε τραγικές καταστάσεις, να αντιμετωπίζει τη διαταραχή του. Ο πρωταγωνιστής προετοιμάστηκε για το ρόλο μελετώντας κείμενα που είχαν γράψει άτομα με διπολική διαταραχή. Επιπλέον, στη σειρά βλέπουμε και το θέμα της φαρμακευτικής υποστήριξης, που είναι από μόνο του αντικείμενο συζητήσεων.
Το “BoJack Horseman” είναι μια σειρά που εστιάζει στη διαχείριση της δημοσιότητας, των σχέσεων και κυρίως της κατάθλιψης. Το ότι πρόκειται για μια σειρά κινουμένων σχεδίων, ίσως βοηθάει τα σχετικά μηνύματα να μεταδοθούν ευκολότερα, χωρίς όμως να μειώνει τη σοβαρότητά τους. Δεν εξυψώνει ούτε ρομαντικοποιεί την κατάθλιψη, το αντίθετο μάλιστα. Οι ρεαλιστικές προσεγγίζεις αυτής της σειράς έχουν αποφέρει ιδιαίτερα θετικές κριτικές, και μάλιστα από άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη.
Φυσικά, αυτά είναι μόνο λίγα παραδείγματα. Πλέον υπάρχει αρκετό υλικό σε σειρές που πραγματεύονται το θέμα των ψυχικών διαταραχών, συμβάλλοντας στην προώθηση του σωστού μηνύματος και με τρόπο που προσεγγίζει τον θεατή.
₭ΑΤΕΡΙΝÂ
Photograph editing: unknown