Είναι αδιανόητο να μη συνδέσεις την Κρήτη και τα παραδοσιακά της ακούσματα με τον Νίκο Ξυλούρη, ο οποίος είναι ίσως και ο πιο άξιός τους εκπρόσωπος. Γνωστός και ως Ψαρονίκος στους Κρητικούς ή ως “αρχάγγελος της Κρήτης” πρόκειται για μια φωνή που σημάδεψε την κρητική και την έντεχνη μουσική. Σαν σήμερα, 7 Ιουλίου του 1936, γεννιέται στα Ανώγεια Ρεθύμνου και μεγαλώνει μέσα στη φτώχεια, έχοντας στην αρχή μονάχα τη λύρα του.
Λίγοι τον στήριξαν στα πρώτα του βήματα ενώ σύντομη ήταν και η περίοδος της ακμής της καριέρας του. Κατάφερε όμως να γράψει ιστορία, να τον θυμούνται όλοι και να γράψουν για εκείνον πολλοί. Αρχικά, ως μουσικός, δεν έχαιρε μεγάλης εκτίμησης ούτε και είχε αρκετά χρήματα, σε αντίθεση με τη μεγάλη του αγάπη, την Ουρανία. Ήταν αδιανόητο στο περιβάλλον τους αυτός να παντρευτεί μια κοπέλα από καλή και πλούσια οικογένεια. Σαν τα παραμύθια, όμως, εκείνοι κλέφτηκαν κι έφυγαν μακριά απ’ όλους για να είναι μαζί. Έκαναν δύο παιδιά και σταδιακά ο κόσμος δέχτηκε τον έρωτά τους.
Υπάρχει μια γενική ασυμφωνία στο ποιος τον έβγαλε από την αφάνεια, διότι υπάρχουν γραπτές πηγές αλλά και μαρτυρίες από τον κύκλο του. Το σίγουρο όμως είναι ότι ξεκίνησε από εμφανίσεις σε κέντρα διασκεδάσεως. Η αμοιβή του δεν ήταν μεγάλη, παρ’ όλα αυτά εκείνος έπαιζε μουσική και για άτομα που δεν είχαν να πληρώσουν. “Αυτοί έχουν την περισσότερη ανάγκη να γλεντήσουν”, έλεγε.
Αργότερα, άρχισε να μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στην Κρήτη και στην Αθήνα, έχοντας επεκταθεί και γενικότερα στην έντεχνη και λαϊκή μουσική. Ο κόσμος άρχισε να τον μαθαίνει και να τον υποστηρίζει, ενώ η φήμη του έφτασε μέχρι και το εξωτερικό. Η φωνή του έγινε σύμβολο της Αντίστασης επί Χούντας και πολλά μηνύματα ήταν κρυμμένα σε όσα τραγούδια του βγήκαν τότε. Παρ’ όλα αυτά, αργότερα είχα δηλώσει “Βλέπω όσους κανόνιζαν στη Χούντα, να κανονίζουν και τώρα” εκφράζοντας βασικά πράγματα που παρέμεναν ίδια.
Αγαπήθηκε και αγαπιέται όσο λίγοι καλλιτέχνες γιατί ο τρόπος που τραγουδούσε δε μπορεί παρά να σε αγγίξει, η φωνή του δε μπορεί παρά να σε ανατριχιάσει. Έφυγε πρόωρα, ο τόπος του όμως τον αποχαιρέτησε με εκδηλώσεις και μαντινάδες, πιστεύοντας ότι ο Θεός ήθελε γρήγορα κοντά του μια τόσο αγγελική φωνή. Σήμερα, 39 χρόνια αργότερα, οι συγγενείς του εξακολουθούν να συμβάλλουν στην ποιοτική ανάπτυξη της κρητικής μουσικής, ενώ η μουσική του εξακολουθεί να ακούγεται ευρέως. Όσοι καταγόμαστε από το νησί, έχοντας έστω και ελάχιστη επαφή με την παράδοσή μας, μεγαλώσαμε με τα ακούσματά του και τις συνεχείς αναφορές στο πρόσωπό του από τις παλαιότερες γενιές, που διασφαλίζουν ότι κανείς δεν πρόκειται να τον ξεχάσει.
₭ΑΤΕΡΙΝÂ
topicap.wordpress.com 