Λίνα Τσαλδάρη: Αστές, εξουσία και φεμινισμός. | Σαν Σήμερα


Σαν σήμερα, 29 Φεβρουαρίου του 1956, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, σχηματίζει την πρώτη του κυβέρνηση που προήλθε από εκλογές. H Λίνα Τσαλδάρη γίνεται η πρώτη γυναίκα, Ελληνίδα, υπουργός στην ιστορία της χώρας μας, αναλαμβάνοντας το υπουργείο Πρόνοιας. Tην ίδια χρονιά, το 1956, οι γυναίκες (με πολλές εξαιρέσεις), απέκτησαν δικαίωμα ψήφου στις βουλευτικές εκλογές.

Περί του δικαιώματος ψήφου της γυναίκας στην Ελλάδα:

Το δικαίωμα του «εκλέγειν» για τις γυναίκες στην Ελλάδα θεσπίστηκε μόλις το 1930 μέσω από αγώνες αλλά και πάλι δεν αφορούσε όλες τις Ελληνίδες. Μπορούσαν να ψηφίσουν μόνον όσες είχαν κλείσει τα 30 τους χρόνια και είχαν τελειώσει τουλάχιστον το Δημοτικό. Η πρώτη φορά που οι Ελληνίδες άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα ήταν στις δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934. Στους εκλογικούς καταλόγους της Αθήνας γράφτηκαν μόλις 2.655 κυρίες, από τις οποίες ψήφισαν τελικά μόνο 439! Δικαίωμα ψήφου και στις βουλευτικές εκλογές απέκτησαν  στις 28 Μαΐου του 1952, χωρίς όμως τελικά να συμμετάσχουν στις εκλογές του Νοεμβρίου, γιατί δεν είχαν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι. Το 1953, σε επαναληπτική εκλογή στη Θεσσαλονίκη, εξελέγη η πρώτη γυναίκα βουλευτής. Ήταν η Ελένη Σκούρα του κόμματος «Ελληνικός Συναγερμός» που μαζί με τη Βιργινία Ζάννα από το «Κόμμα Φιλελευθέρων», ήταν οι πρώτες γυναίκες υποψήφιες για το βουλευτικό αξίωμα. Κανονικά οι γυναίκες συμμετείχαν για πρώτη φορά σε βουλευτικές εκλογές στις 19 Φεβρουαρίου του 1956. Στις εκλογές αυτές  η Λίνα Τσαλδάρη του κόμματος ΕΡΕ, κατάφερε να εκλεγεί στη Βουλή. Η Λίνα Τσαλδάρη έγινε και η πρώτη γυναίκα υπουργός, καθώς ανέλαβε το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας στην κυβέρνηση Καραμανλή. Την ίδια χρονιά εκλέχθηκε και η πρώτη γυναίκα Δήμαρχος, η Μαρία Δεσύλλα, στην Κέρκυρα. Αυτή ήταν μια μεγάλη νίκη του γυναικείου κινήματος, η μεγαλύτερη όμως, ήταν όταν στο Σύνταγμα του 1975 καθιερώθηκε η αρχή της ισότητας των δυο φύλων, έστω και τυπικά.

Ποια ήταν η Λίνα Τσαλδάρη;

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1887 και ήταν κόρη του ιστορικού και Πρωθυπουργού της Ελλάδος Σπυρίδωνα Λάμπρου του οποίου υπήρξε βοηθός και συνεργάτης.

Υπήρξε γυναίκα του Παναγή Τσαλδάρη που διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας και ο οποίος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους αντιπάλους του Βενιζέλου. Η κοινωνική της δράση ξεκινά από τους Βαλκανικούς πολέμους, όπου υπηρέτησε ως εθελόντρια αδελφή στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, κάτι που επανέλαβε και στους πολέμους που ακολούθησαν.

Το 1956, εξελέγη βουλευτής με το ψηφοδέλτιο της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης και από τις 29 Φεβρουαρίου του 1956 έως τις 5 Μαρτίου του 1958, χρημάτισε υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας. Ως Υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας ανέπτυξε σημαντική δραστηριότητα, τόσο για την βελτίωση της κοινωνικής μέριμνας, όσο και της αναβάθμισης του ρόλου της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία. Διετέλεσε μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στον ΟΗΕ το 1955 και το 1958. Το έτος 1952 η Λίνα Τσαλδάρη εκπροσωπεί την Ελλάδα στην «Επιτροπή της Θέσης της Γυναίκας» του ΟΗΕ που πίεζε προς την κατεύθυνση της ισότητας. Η Λίνα Τσαλδάρη ήταν η πρώτη Ελληνίδα που ανέλαβε υπουργικό χαρτοφυλάκιο, ανοίγοντας το δρόμο για τις επόμενες. Το 1967, συνέγραψε το βιβλίο της με τίτλο «Εθνικαί κοινωνικαί πολιτικαί προσπάθειαι». Πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο, μία ημέρα πριν τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών του 1981, στις 17 Οκτωβρίου.

Μια κάποια κριτική:

Κατά τη γνώμη μου, παρόλο που η Τσαλδάρη ήταν η πρώτη γυναίκα σε τέτοιο αξίωμα, δεν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ούτε ως γυναίκα επαναστάτρια και σίγουρα όχι ως σουφραζέτα και αυτό διότι γεννήθηκε μέσα στα σπλάχνα του πολιτικού κατεστημένου της εποχής και επέλεξε να πορευτεί μέσα σε αυτό. Όπως αναφέρθηκε και πριν, ήταν κόρη και γυναίκα πρωθυπουργού, πολύ μορφωμένη για την εποχή της, ήξερε ξένες γλώσσες και η εκπαίδευσή της ήταν πολύ πιο ολοκληρωμένη από τις υπόλοιπες γυναίκες της εποχής. Ήξερε λοιπόν από πολιτική και έτσι εντάχθηκε με ευκολία σε αυτή το 1956.

Συνεπώς, ήταν μία ακόμη λευκή αστή γυναίκα η οποία κατείχε όλα τα προνόμια και ενώ είχε τη δυνατότητα να ασκήσει διαφορετικού είδους πολιτικές δεν το έκανε. Μέσα από τη θέση της μπορούσε να βοηθήσει ενεργότερα το γυναικείο κίνημα και να φέρει στο προσκήνιο το ζήτημα των έμφυλων διακρίσεων. Παρόλα αυτά χρησιμοποίησε τη θέση της για να ασκήσει βαθύτατα συντηρητικές πολιτικές. Ήταν το πρότυπο της αστής, εύπορης, γυναίκας της Δύσης, η οποία φυσικά και προσέφερε πράγματα στο φεμινιστικό κίνημα, δεν ενδιαφέρθηκε όμως να δει πέρα από τον κόσμο στον οποίο μεγάλωσε. Ήταν ίσως το μόνο ‘’είδος’’ γυναίκας που θα μπορούσε να ανέλθει πολιτικά εκείνη την περίοδο, κατά την οποία οι άνδρες δεν ψήφιζαν γυναίκες και οι γυναίκες ψήφιζαν ότι τους έλεγαν οι άνδρες τους.

Θα κλείσω με τα λόγια μιας μαύρης φεμινίστριας, της Sojourner Truth, η οποία έζησε αρκετά χρόνια πριν την εποχή της Τσαλδάρη και προέρχεται από ένα εντελώς διαφορετικό κοινωνικό και οικονομικό κόσμο από αυτήν.

«Well, children, where there is so much racket there must be something out of kilter. I think that ‘twixt the negroes of the South and the women at the North, all talking about rights, the white men will be in a fix pretty soon. But what’s all this here talking about?

That man over there says that women need to be helped into carriages, and lifted over ditches, and to have the best place everywhere. Nobody ever helps me into carriages, or over mud-puddles, or gives me any best place! And ain’t I a woman? Look at me! Look at my arm! I have ploughed and planted, and gathered into barns, and no man could head me! And ain’t I a woman? I could work as much and eat as much as a man – when I could get it – and bear the lash as well! And ain’t I a woman? I have borne thirteen children, and seen most all sold off to slavery, and when I cried out with my mother’s grief, none but Jesus heard me! And ain’t I a woman?

Then they talk about this thing in the head; what’s this they call it? [member of audience whispers, «intellect»] That’s it, honey. What’s that got to do with women’s rights or negroes’ rights? If my cup won’t hold but a pint, and yours holds a quart, wouldn’t you be mean not to let me have my little half measure full?

Then that little man in black there, he says women can’t have as much rights as men, ’cause Christ wasn’t a woman! Where did your Christ come from? Where did your Christ come from? From God and a woman! Man had nothing to do with Him.

If the first woman God ever made was strong enough to turn the world upside down all alone, these women together ought to be able to turn it back , and get it right side up again! And now they is asking to do it, the men better let them.

Obliged to you for hearing me, and now old Sojourner ain’t got nothing more to say. »


Ӎαρίζα


 

 

 

 

 

 

©Μαρίζα, Topicap 29/2/20
Advertisement

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Twitter

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Twitter. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s

Αρέσει σε %d bloggers: